Παιδιά: Τα αθώα θύματα ενός πολέμου – Σε περίπτωση πολέμου γεννιούνται παιδιά που: – Δεν γνωρίζουν τι θα πει ειρήνη… – Δεν γνωρίζουν πώς είναι να παίζεις στην αυλή του σπιτιού, χωρίς φόβο… – Δεν γνωρίζουν την παιδική ανεμελιά…
Η απώλεια έγινε η νέα πραγματικότητα…
Εκείνα τα παιδιά που γνώρισαν την ασφάλεια της ειρήνης, έρχονται αντιμέτωπα με την απώλεια, σε πολλαπλές διαστάσεις π.χ. σχολικό περιβάλλον, φίλοι, ασφάλεια, σταθερότητα, πένθος. Σε έκθεση της UNICEF αναφέρεται ότι τα παιδιά που γεννιούνται σε εμπόλεμη κατάσταση μεγαλώνουν πρόωρα, καθώς ένα στα δέκα αναγκάζεται να εργαστεί, ενώ το 40% των παιδιών στερούνται της βασικής εκπαίδευσης.
Ο φόβος έχει τραγικές συνέπειες…
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους ερευνητές, η συνεχόμενη κατάσταση φόβου και αγωνίας που επικρατεί π.χ. με τους βομβαρδισμούς κατά την διάρκεια ενός πολέμου, δημιουργεί την αντίδραση «μάχης ή φυγής», που αποτελεί άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού, προκειμένου να προστατευτεί από μια απειλή.
Στην περίπτωση του πολέμου, φτάνει στο σημείο να εξελίσσεται ως τοξικό στρες, που ενδεχομένως να έχει μακροπρόθεσμες επιπλοκές σε θέματα υγείας. Σύμφωνα με την Dr Marcia Brophy, ψυχολόγο της φιλανθρωπικής οργάνωσης Save the Children, τα παιδιά της Συρίας έρχονται αντιμέτωπα με μία πέραν του φυσιολογικού «στρεσογόνο συνθήκη».
Περισσότερα από 70% των παιδιών, στην έρευνα που διεξήχθη από την οργάνωση Save the Children, εκδήλωσαν τοξικό στρες, ή μετά-τραυματική διαταραχή άγχους, καθώς και διαταραχή ενούρησης, ενώ κάποια παιδιά έγιναν πιο επιθετικά.
Προγεννητικές επιπτώσεις του πολέμου στο παιδί
Καθώς η μητέρα βρίσκεται σε διαρκή αλληλεπίδραση με το έμβρυο, η αρνητική συναισθηματική της κατάσταση, που προκαλείται από στρεσσογόνες συνθήκες κατά την διάρκεια της κύησης, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του παιδιού μετά την βρεφική περίοδο π.χ. ανάπτυξη μαθησιακών δυσκολιών.
Η διεθνής φιλανθρωπική οργάνωση Save the Children, σε έκθεσή της για τα παιδιά του πολέμου, υποστηρίζει ότι παιδιά 12 ετών παρουσιάζουν αυτοκαταστροφικές τάσεις -π.χ. χρήση ουσιών ή αυτοκτονικές τάσεις, ως διέξοδο από την φρίκη του πολέμου. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, ένα στα τέσσερα παιδιά κινδυνεύει να εμφανίσει κυρίως Σύνδρομο μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη, επιθετική συμπεριφορά, ψυχοσωματικά συμπτώματα, διαταραχές στην ομιλία και την ενούρηση.
Αντίστοιχα, μια άλλη έρευνα, με επικεφαλής τον Σέρμιν Γιάλιν Σαπμάζ και την ομάδα συνεργατών του, που αφορούσε στις ψυχικές διαταραχές, των προσφυγόπουλων πολέμου, ηλικίας 5-18 ετών, σε δείγμα 89 παιδιών, έδειξε ότι ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών διαγνώστηκαν με διαταραχή άγχους, κατάθλιψη, ψυχολογικό τραύμα, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), ενώ ένα μικρότερο ποσοστό πληρούσε τα κριτήρια για νοητική καθυστέρηση και αυτιστικό φάσμα.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις καθορίζονται από το βαθμό του ψυχολογικού τραύματος
Οι ερευνητές Chriman και Dougherty υποστηρίζουν ότι η μικρή ηλικία λειτουργεί προστατευτικά, εξαιτίας της γνωστικής ανωριμότητας, σε αντίθεση με την εφηβεία, όπου το παιδί επηρεάζεται πολύ περισσότερο από ένα τραυματικό γεγονός.
Το τοξικό άγχος, τα τραυματικά γεγονότα, μπορεί να διαταράξουν την ομαλή ανάπτυξη του εγκέφαλου -π.χ. γνωστική και νοητική λειτουργία, καθιστώντας τα παιδιά επιρρεπή στην εκδήλωση ψυχολογικών διαταραχών κατά την ενηλικίωσή τους.
Τα ψυχικά τραύματα κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας σημαδεύουν στον πυρήνα της ανθρώπινης προσωπικότητας και δύσκολα επουλώνονται επαρκώς, χωρίς την βοήθεια ειδικού…
Αλήθεια, ποιος είναι αυτός που μπορεί να δώσει εξηγήσεις στις αθώες ψυχές που σημαδεύτηκαν για πάντα, στο τι εστί δίκαιο και τι άδικο και στο γιατί βιώνουν την φρικαλεότητα του πολέμου;
Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
email. [email protected]
((Ελσα Μπάρδα – protothema ))
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών εκτιμάται, ότι περίπου δέκα εκατομμύρια παιδιά έχουν σκοτωθεί σε πολεμικές συρράξεις. Σύμφωνα, με νέα έκθεση που δημοσίευσε η φιλανθρωπική Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Save the Children» (Σώστε τα Παιδιά), τετρακόσια είκοσι εκατομμύρια παιδιά – σχεδόν ένα στα πέντε, ζούσαν σε περιοχές ενόπλων συγκρούσεων το 2017, ο μεγαλύτερος αριθμός των τελευταίων είκοσι χρόνων.
Τα παιδιά που επλήγησαν περισσότερο το 2017 από τις συγκρούσεις ήταν στο Αφγανιστάν, Υεμένη, Νότιο Σουδάν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Συρία, το Ιράκ, το Μαλί, την Νιγηρία και την Σομαλία. Επίσης, πεντακόσιες χιλιάδες μωρά πέθαναν λόγω των πολέμων από το 2013-2017 που σημαίνει, ότι σχεδόν εκατό χιλιάδες βρέφη πεθαίνουν εξαιτίας των ένοπλων συρράξεων σε ετήσια βάση και κυρίως λόγω των συνεπειών τους, όπως την ασιτία, των επιδημιών, της έλλειψης υγειονομικής περίθαλψης και της απώλειας ανθρωπιστικής βοηθείας.
Τα παιδιά του πολέμου όντας από την φύση τους ευάλωτα και εύπλαστα αποτελούν εύκολα θύματα. Είναι συχνά μόνα, αβοήθητα και ανυπεράσπιστα με αποτέλεσμα να είναι εύκολοι στόχοι από τις ένοπλες δυνάμεις. Αν δεν πεθάνουν από την βία του πολέμου, τον υποσιτισμό και τις μολυσματικές ασθένειες, θα ακρωτηριαστούν, θα απαχθούν, θα εκτοπισθούν, θα βασανιστούν αλλά και θα κακοποιηθούν σεξουαλικώς με σχεδόν πλήρη ασυδοσία. Τα περισσότερα από αυτά, αναγκάζονται να δουλέψουν παράνομα, μπαίνοντας στα σκλαβοπάζαρα της παιδικής εργασίας. Επίσης, πολύ συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης για στρατιωτικούς σκοπούς άλλοτε με την βία και άλλοτε εθελοντικά. Μερικές φορές η παιδική εργασία και η στρατολόγηση αποτελούν διεξόδους για τα παιδιά από τα προβλήματα του πολέμου. Αλλά παιδιά θα ορφανέψουν και άλλα παιδιά θα διαχωριστούν από τις οικογένειες, εξαιτίας του πανικού και του χάους του πολέμου.
Πολλά από αυτά θα εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, μεταναστεύοντας σε άλλες περιοχές, αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες ζωής, ασφαλέστερες και καλύτερες προοπτικές διαβίωσης. Επίσης, οι ένοπλες συγκρούσεις καταλήγουν συχνά στην καταστροφή υποδομών και βασικών υπηρεσιών (νοσοκομεία, σχολεία) εμποδίζοντας στα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και την φροντίδα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται χωρίς προστασία. Πέρα από το θάνατο, τον τραυματισμό, την αναπηρία, τον εκτοπισμό, τους βιασμούς, τα βασανιστήρια, την εκμετάλλευση που υπόκεινται τα παιδιά του πολέμου, η συναισθηματική βλάβη που προκαλεί ο πόλεμος είναι εξίσου σοβαρή, καθώς συχνά εμφανίζουν διαταραχή μετατραυματικού στρες, διαταραχές άγχους και συμπεριφοράς αλλά και υψηλά ποσοστά κατάθλιψης.
Οι πληγές που αφήνει ο πόλεμος στα παιδιά είναι βαθιές και δύσκολα μπορούν να επουλωθούν, αφαιρώντας τους το δικαίωμα να ζήσουν μία υγιή σχολική και κοινωνική ζωή. Ωστόσο, με την εξειδικευμένη στήριξη και με την εφαρμογή προγραμμάτων αποκατάστασης ίσως καταφέρουν να ανακάμψουν από τις εμπειρίες του πολέμου και να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον τόσο για τον εαυτό τους όσο και για την μελλοντική ευημερία των κοινωνιών τους. Τα παιδιά που πολέμου, μπορεί να έχουν χάσει την παιδική τους ηλικία δεν πρέπει όμως να χάσουν και το μέλλον τους.
