ΕΝΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!
Όταν βγαίνουμε έξω και συναντάμε όλα τα στραβά της κοινωνίας μας, η μόνιμη επωδός είναι πως “όλα είναι θέμα παιδείας”. Αλλά για κάποιο περίεργο τρόπο, ξεχνάμε ότι όλα τα μαθήματα, μικρά ή μεγαλύτερα, ξεκινάνε από το σπίτι μας, επεκτείνονται στους χώρους εκπαίδευσης και τον τρόπο συνεργασίας μας, πριν καταλήξουν στη μεγάλη εικόνα.
ΕΝΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!
Δίνω το συγκεκριμένο πείραμα σε οποιονδήποτε στην Ελλάδα ασχολείται με την εκπαίδευση από οποιοδήποτε πόστο. Χωρίστε ένα σύνολο π.χ. 8 παιδιών σε 2 ομάδες, και ας τους αναθέσετε να δουλέψουν από κοινού σε ένα ζητούμενο (π.χ. Πρέπει να υπάρχουν κινητά τηλέφωνα μέσα σε μία τάξη, ναι ή όχι;) και στη συνέχεια να παρουσιάσουν τη συλλογική τους άποψη, χωρίς να δώσετε συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με το πώς θα το κάνουν.
Θα σας πω τι διαπίστωσα προσωπικά κάνοντας το συγκεκριμένο πείραμα.
Σε κάθε ομάδα, ένα παιδί (που συνήθως είναι το καλύτερο σε επίδοση ή έχει ηγετικές ικανότητες) ξεκινάει να γράφει. Οι άλλοι τον/την κοιτάνε, και στην καλύτερη περίπτωση κάνουν μία υποτυπώδη ερώτηση ή σχόλιο. Στην συνέχεια, ο ίδιος άνθρωπος αναλαμβάνει να παρουσιάσει τα ευρήματα/τις απόψεις. Δηλαδή από τα συνολικά 8 άτομα, θα σκεφτούν/θα γράψουν/θα παρουσιάσουν οι 2. Οι υπόλοιποι απλώς θα σκοτώσουν την ώρα τους και θα έχουν συμμετοχή ως βουβά πρόσωπα στην όλη διαδικασία.
Κατά κάποιο περίεργο τρόπο, για πολλές τάξεις σε όλη την επικράτεια, αυτό θεωρείται φυσιολογική “ομαδική εργασία”, ενώ είναι η αποθέωση της ατομικής, με τους υπόλοιπους να υπηρετούν ως θεατές.
Και τώρα δοκιμάστε την παραλλαγή αυτού του πειράματος: στο ίδιο ερώτημα, με τους ίδιους ανθρώπους, δώστε τη συγκεκριμένη δομή σκέψης και δράσης:
1. Χωρίστε τα θρανία έτσι ώστε να έχετε έναν κοινό χώρο εργασίας, και οπτική επαφή του ενός με τον άλλο.
2. Σας δίνεται ένα φύλλο με ένα σχεδιάγραμμα brainstorming. Αυτό το σχεδιάγραμμα είναι κενό, υπάρχει μόνο η δομή και τα χρώματα.
Χρησιμοποιήστε ένα μικρό σημείωμα post it για να απαντήσετε με ένα ναι ή ένα όχι στο ζητούμενο, και το πρώτο επιχείρημα που σας έρχεται στο μυαλό για να στηρίξετε τη θέση σας. Μετά κολλήστε το πάνω στο σχεδιάγραμμα, και δείτε πού στέκεται το κάθε μέλος της ομάδας σε σχέση με το αρχικό ερώτημα.
3. Σε πέντε λεπτά, το κάθε μέλος της ομάδας ας εξηγήσει την άποψή του στους υπόλοιπους, αναπτύσσοντας αυτό το επιχείρημα.
4. Αφού όλοι τοποθετηθείτε, ψηφίστε για το τι θα υποστηρίξετε ως ομάδα.
5. Όταν αποφασίσετε, ετοιμάστε 4 επιχειρήματα για να στηρίξετε τη συλλογική σας άποψη. Αποφασίστε επίσης ποιος θα μιλήσει πρώτος, γιατί θα μιλήσετε όλοι.
6. Παρουσιάστε την θέση σας στο ζήτημα.
7. Εάν δείτε ότι γίνεστε καλύτεροι σε αυτό, έχετε την ελευθερία να αλλάξετε το μοντέλο δουλειάς και λήψης αποφάσεων.
Προσωπική διαπίστωση έχοντας δοκιμάσει και τις δύο παραλλαγές του ίδιου πειράματος;
Η μέρα με τη νύχτα. Το ίδιο ένιωσαν και τα παιδιά που συμμετείχαν. Οι ίδιοι άνθρωποι ήταν, δεν άλλαξε κάτι. Τα ίδια φιλοπερίεργα, έξυπνα παιδιά με τις διαφορετικές ανάγκες. Το πρώτο πείραμα απλώς ανέπτυξε κάτι που όλοι μας έχουμε κάνει, είτε το διαπιστώσαμε είτε όχι.
Αναπαράγουμε αυτόματα τις δομές και τον τρόπο δράσης της κοινωνίας που κληρονομήσαμε. Είναι τόσο ασυναίσθητη η αναπαραγωγή τους, που δεν μας περνάει από το μυαλό ότι κάνοντας και εμείς τα ίδια, θα σκοντάφτουμε για πάντα στα ίδια προβλήματα και τις ίδιες δυσλειτουργίες. Δεν θα επεκταθώ στις κοινωνικές, εργασιακές και πολιτικές διαστάσεις αυτού του πειράματος, νομίζω ότι μπορούν εύκολα να γίνουν αντιληπτές.
Δεν ωφελεί να περιμένουμε μία ριζική αναμόρφωση του “εκπαιδευτικού συστήματος”, σαν τις υπόλοιπες χιλιάδες που έχουν ξεχαστεί όσο βαρύγδουπα έχουν ανακοινωθεί. Η ριζική αλλαγή πρέπει να έρθει σε κάθε χώρο που μαθαίνουμε, όλοι οι άνθρωποι όλων των ηλικιών.
Το άρθρο είναι του φίλου και συναδέλφου – ΠΕ02 / Χρήστου Δημητριάδη
