Όταν η χώρα αργοπεθαίνει και η εκπαίδευση δεν μπορεί να τη «σώσει» μόνη της
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα βιώνει μια σιωπηλή δημογραφική κατάρρευση.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι:
Έτος | Γεννήσεις | Θάνατοι | Μεταβολή |
---|---|---|---|
2019 | 83.756 | 124.954 | -41.198 |
2020 | 84.764 | 131.025 | -46.261 |
2021 | 85.346 | 143.904 | -58.558 |
2022 | 76.095 | 140.792 | -64.697 |
2023 | 71.455 | 128.101 | -56.646 |
2024 | 68.467 | 126.916 | -58.449 |
Κάθε χρόνο η χώρα μειώνεται κατά περίπου 50–60 χιλιάδες ανθρώπους.
Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε μόλις μία δεκαετία η Ελλάδα θα έχει χάσει τον πληθυσμό μιας ολόκληρης μεγάλης πόλης — και μαζί του, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής και οικονομικής της δυναμικής.
Η εκπαίδευση σε μια χώρα που συρρικνώνεται
Το φαινόμενο δεν είναι απλώς στατιστικό. Είναι υπαρξιακό.
Τα σχολεία σε πολλές περιοχές της χώρας αδειάζουν. Οι εγγραφές μειώνονται, οι οργανικές θέσεις συρρικνώνονται, και τα παιδιά —τα ίδια τα θεμέλια του μέλλοντος— λιγοστεύουν χρόνο με τον χρόνο.
Κι όμως, αντί το κράτος να χαράξει μακρόπνοη πολιτική για τη στήριξη της οικογένειας, των νέων και των εκπαιδευτικών, περιορίζεται σε αποσπασματικές κινήσεις.
Ακόμα και οι αναπληρωτές —οι άνθρωποι που κρατούν ζωντανά τα σχολεία σε ακριτικές περιοχές— αντιμετωπίζουν δυσκολίες στέγασης, καθυστερήσεις στους διορισμούς και ανασφάλεια.
Η γραφειοκρατία περισσεύει, η οργάνωση λείπει.
Πού μας οδηγεί αυτή η πορεία
Η μείωση των γεννήσεων δεν σημαίνει απλώς λιγότερα παιδιά στα σχολεία.
Σημαίνει λιγότεροι νέοι εργαζόμενοι, λιγότεροι δάσκαλοι, λιγότερες οικογένειες, λιγότερη ζωντάνια.
Σημαίνει μια χώρα που γερνάει και μαραζώνει.
Σε βάθος χρόνου, αυτή η δημογραφική καμπύλη οδηγεί σε:
κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος,
έλλειψη εργατικού δυναμικού,
συρρίκνωση της εθνικής οικονομίας,
και, το πιο ανησυχητικό, σε κοινωνική αποδυνάμωση.
Όταν οι νέοι φεύγουν ή δεν γεννιούνται καν, το μέλλον δεν έχει φωνή.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλες επιτροπές, εξαγγελίες και ημίμετρα.
Χρειάζεται γενναίες πολιτικές για τη στήριξη της νέας οικογένειας,
ουσιαστικά κίνητρα για γονιμότητα,
και σεβασμό στους ανθρώπους που κρατούν ζωντανά τα σχολεία.
Γιατί αν χαθεί η εκπαίδευση,
αν χαθεί το παιδί,
αν χαθεί η ελπίδα για αύριο —
τότε, όντως, η Ελλάδα θα βρίσκεται κάτω από το μηδέν.