Η Ειδική Φυσική Αγωγή: Γέφυρα Συμπερίληψης και Εξέλιξης στην Εκπαίδευση
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΕ11
Η Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία, που καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1992 και εορτάζεται κάθε 3 Δεκεμβρίου, μας υπενθυμίζει την ανάγκη για ισότιμη μεταχείριση της διαφορετικότητας. Η ημέρα αυτή δεν πρέπει να είναι απλώς ευκαιρία για λόγους και διακηρύξεις, αλλά απόδειξη έμπρακτων ενεργειών που κατοχυρώνουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στην ισότιμη συμμετοχή στην εκπαίδευση και την κοινωνία.
Η Ειδική Φυσική Αγωγή (ΕΦΑ) διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε αυτό το πλαίσιο, καθώς συνδέει την εκπαίδευση με τη φυσική δραστηριότητα και την κοινωνική ένταξη. Μέσω προσαρμοσμένων ασκήσεων, οι μαθητές με αναπηρία αναπτύσσουν τις κινητικές, κοινωνικές και ψυχικές τους δεξιότητες. Ενισχύονται η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμησή τους, ενώ προλαμβάνονται φαινόμενα απομόνωσης και κατάθλιψης. Η χαρά, η ψυχαγωγία και η διασκέδαση αποτελούν βασικές αρχές αυτών των προγραμμάτων, καθιστώντας τα μοναδική πηγή θετικών εμπειριών.
Ο Ρόλος της Ειδικής Φυσικής Αγωγής στα Ειδικά και Τυπικά Σχολεία
Στα Ειδικά Σχολεία, η ΕΦΑ είναι αναντικατάστατη. Προσφέρει εξατομικευμένα προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες κάθε μαθητή. Ωστόσο, σοβαρές ελλείψεις πλήττουν την εύρυθμη λειτουργία αυτών των προγραμμάτων. Για παράδειγμα, το ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ. Άνω Λιοσίων διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις, αλλά δεν έχει μόνιμο καθηγητή ΕΦΑ, παρότι το μάθημα θεωρείται το σημαντικότερο του σχολικού προγράμματος.
Η έλλειψη καθηγητών είναι γενικότερο πρόβλημα. Από το 2019 έως το 2024, διορίστηκαν μόλις 78 εκπαιδευτικοί ΕΦΑ για τα Ειδικά Σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ 480 σχολεία λειτουργούν με μόνο 280 οργανικές θέσεις ΠΕ11 Ειδικής Φυσικής Αγωγής, χωρίς σύσταση νέων θέσεων από το 2012.
Στα σχολεία τυπικής εκπαίδευσης, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Οι μαθητές που δικαιούνται Παράλληλη Στήριξη στερούνται εξειδικευμένων καθηγητών ΕΦΑ, με αποτέλεσμα οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής να αναλαμβάνουν πολλαπλούς ρόλους. Αυτό συχνά θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των μαθητών και τη συνοχή του μαθήματος.
Απαραίτητες Παρεμβάσεις και Προτάσεις
- Ενίσχυση του Ανθρώπινου Δυναμικού: Άμεση δημιουργία νέων οργανικών θέσεων για την ΕΦΑ και πρόσληψη εξειδικευμένων εκπαιδευτικών.
- Διεπιστημονική Συνεργασία: Ενσωμάτωση καθηγητών ΕΦΑ στις ομάδες των ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., ώστε να παρέχεται σφαιρική υποστήριξη στους μαθητές.
- Εκσυγχρονισμός Υποδομών: Εξοπλισμός σχολείων με τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για τη διδασκαλία φυσικής αγωγής, ειδικά στα Ειδικά Σχολεία.
- Εκπαιδευτική Πολιτική: Σχεδιασμός και υλοποίηση συνεκτικών προγραμμάτων που προωθούν τη συμπεριληπτική εκπαίδευση, εξασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες για όλους.
Συμπέρασμα
Η Ειδική Φυσική Αγωγή δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη και δικαίωμα των μαθητών με αναπηρία. Η Πολιτεία οφείλει να επενδύσει σε αυτήν, δημιουργώντας συνθήκες όπου η εκπαίδευση θα λειτουργεί ως γέφυρα συμπερίληψης και κοινωνικής δικαιοσύνης. Ας μην περιοριστούμε στις διακηρύξεις, αλλά ας διασφαλίσουμε την εφαρμογή των οικουμενικών αρχών για την εκπαίδευση και την ισοτιμία όλων των παιδιών. Διευκρινίσεις ΥΠΑΙΘΑ για εφημερίες εκπ/κων Τμήματος Ένταξης και μείωση ωραρίου λόγω συμμετοχής σε Ε.Δ.Υ.