Τι είναι ο Αμίαντος και η εξελικτική του πορεία
Εδώ και καιρό ο αμίαντος απασχολεί έντονα την επιστημονική και ιατρική κοινότητα η οποία αποδεικνύει συνέχεια, ότι ο αμίαντος αποτελεί μια σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία. Πολλές είναι πλέον οι δημοσιεύσεις που εξηγούν το: Τι είναι ο αμίαντος;
Ορισμένα ινώδη φυσικά ορυκτά (διακρίνονται στους Οφειτικους – χρυσότιλος και στους Αμφιβολιτικους), των οποίων οι ίνες διαχωρίζονται σε λεπτά, ανθεκτικά νήματα. Από άποψη χημείας ο αμίαντος αναφέρεται ως « Ένυδρα πυριτικά άλατα του μαγνησίου που μπορεί να περιέχουν και ασβέστιο, σίδηρο ή νάτριο». Τα γνωστά είδη του αμιάντου που υπάρχουν είναι ο ακτινόλιθος, αμοσίτης («καφέ» αμίαντος), ανθοφυλλίτης·, χρυσότιλος («λευκός» αμίαντος), κροκιδόλιθος («μπλε» αμίαντος) τρεμολίτης. Χάρη στις φυσικές ιδιότητες, που διαθέτει, το υλικό αυτό είναι ελαστικό, ανθεκτικό στα οξέα, στις μεγάλες θερμοκρασίες και τριβή και δεν είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού.
Τα διάφορα είδη του, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως (ειδικά κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ΄80) σε πολλούς κλάδους. Στα φρένα και στους δίσκους των αυτοκινήτων, στους φούρνους και στις σόμπες, ως σωλήνες στην αποχέτευση, στα πιστολάκια για μαλλιά, τα πλαστικά πλακάκια ως άριστοι μονωτές, ακόμα και για την ενίσχυση τσιμέντου και άλλων υλικών που χρησιμοποιούνται ως οικοδομικό υλικό.
Παρόλο που η χρήση του είναι πλέον πολύ περιορισμένη, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες λιγότερο επικίνδυνες εναλλακτικές επιλογές, ο αμίαντος εξακολουθεί να βρίσκεται σε ορισμένα παλαιά κτηρια ως μονωτικό υλικό, σε τακάκια φρένων σε σωληνώσεις των καυστήρων. Ωστόσο, η παρουσία του συνεχίζει να προκαλεί τεράστια ανησυχία διότι πρόκειται για εξαιρετικά επικίνδυνη ουσία (έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο κατηγορίας 1Α στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008για την ταξινόμηση, τη συσκευασία και την επισήμανση των χημικών ουσιών). Ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο αμίαντος είναι επικίνδυνος μόνο εάν κατακερματιστεί και οι ίνες του απελευθερωθούν στον αέρα, ως σκόνη αμιάντου. Με άλλα λόγια ο αμίαντος δεν προκαλεί βλάβη σε κανέναν, εάν δεν υποστεί καμία επέμβαση. Είναι επικίνδυνος μόνο σε περίπτωση κοπής, διάτρησης ή φθοράς του με κάποιον τρόπο. Τα πλέον επικίνδυνα είδη αμιάντου είναι ο κροκιδόλιθος και ο αμοσίτης που παρουσιάζουν τους υψηλότερους κινδύνους για την υγεία σε περίπτωση εισπνοής των ινών τους. Ο κρίσιμος παράγοντας είναι το μέγεθος των ινών, οι οποίες πρέπει να είναι πολύ μικρές για να εισπνέονται, αλλά και υπερβολικά μεγάλες για να εκπνέονται. Γι’ αυτό τον λόγο, οι ίνες κροκιδόλιθου και αμοσίτη είναι εν γένει οι πλέον επικίνδυνες. Ο κροκιδόλιθος καταργήθηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1970. Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ποσότητες σε παλαιές κατασκευές.
Οι ασθένειες εξαιτίας του αμίαντου εκδηλώνονται σε περίπτωση εισπνοής των ινών και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες (μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται και αφού σταματήσει η έκθεση στον αμίαντο). Κυρίως υποφέρουν τα άτομα που εργάζονται, ή εργάζονταν στον παρελθόν, και είχαν επαφή τακτικά με αμίαντο. Η επικινδυνότητα του αμιάντου για την υγεία βρίσκεται στην εισπνεόμενη ποσότητα ινών για μεγάλο χρονικό διάστημα, διαφορετικά η άμεση και πρώτη επαφή με τον αμίαντο δεν προκαλεί εμφανή σημεία ασθένειας. Για αυτό το λόγο τα άτομα τα οποία εργάζονται καθημερινά με τον αμίαντο και εκτίθενται σ’ αυτόν συνεχώς μπορούν να υποστούν σοβαρές βλάβες στην υγεία τους. Και μάλιστα, υποστηρίζεται ότι χρειάζονται από 10 έως 40 χρόνια για να εκδηλώσει κάποιος την ασθένεια μετά από την έκθεσή του στον αμίαντο.