«Κάτω τα χέρια από τους δασκάλους μας»: Μαζικές μαθητικές διαμαρτυρίες στα σχολεία αριστείας της Τουρκίας
Με το ηχηρό σύνθημα «Κάτω τα χέρια από τους δασκάλους μας!», εκατοντάδες μαθητές και μαθήτριες από τα λεγόμενα «project schools» της Τουρκίας βγαίνουν στους δρόμους, πραγματοποιώντας δυναμικές κινητοποιήσεις έξω από τα σχολεία τους. Ο λόγος; Η ξαφνική και αυθαίρετη απομάκρυνση χιλιάδων εκπαιδευτικών από τις θέσεις τους, με απόφαση του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας.
Εκπαιδευτικοί “πλεονάζον” προσωπικό εν μία νυκτί
Στις 8 Απριλίου 2025, το τουρκικό Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε νέες τοποθετήσεις και διορισμούς σε σχολεία με «ειδικά προγράμματα». Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες εκπαιδευτικοί που εργάζονταν στα project schools, δημόσια και ιδιωτικά σχολεία με υψηλές ακαδημαϊκές απαιτήσεις, βρέθηκαν εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι συμβάσεις τους δεν ανανεώθηκαν και πολλοί από αυτούς χαρακτηρίστηκαν «πλεονάζον» προσωπικό, αναγκάζοντάς τους να αποδεχτούν μεταθέσεις – κάποιες φορές μέχρι και 150 χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Οδηγός για τον νέο Αναπληρωτή και Νεοδιόριστο εκπαιδευτικό 2024
Οι διαδικασίες χαρακτηρίστηκαν απόλυτα αδιαφανείς, ενώ εκπαιδευτικά σωματεία και συνδικάτα καταγγέλλουν πολιτικά και συνδικαλιστικά κίνητρα πίσω από τις αποφάσεις. Όπως επισημαίνουν, πρόκειται για στοχευμένες απομακρύνσεις εκπαιδευτικών που ασκούν κριτική στην εκπαιδευτική πολιτική ή είναι ενεργοί στα συνδικάτα.
Αντιδράσεις σε όλη τη χώρα
Η αντίδραση ήταν άμεση. Από την Κωνσταντινούπολη έως την Άγκυρα και τη Σμύρνη, μαθητές και μαθήτριες πραγματοποίησαν καθιστικές διαμαρτυρίες, συμβολικές δράσεις και πορείες. Στο ιστορικό Λύκειο της Σμύρνης «Ατατούρκ», όπου απομακρύνθηκαν 50 από τους 90 καθηγητές, συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 7.000 υπογραφές συμπαράστασης από μαθητές, γονείς και αποφοίτους. Οι μαθητές προχώρησαν μάλιστα σε συμβολική “παρουσίαση” των εκπαιδευτικών, φωνάζοντας τα ονόματά τους και δηλώνοντας: «Είναι εδώ!».
Ένας μαθητής δήλωσε στην κινητοποίηση:
«Αυτοί οι δάσκαλοι είναι οι άνθρωποι που έδωσαν τα χρόνια τους για εμάς. Είναι αδιανόητο να απομακρύνονται έτσι, χωρίς εξήγηση. Θα τους στηρίξουμε όσο μπορούμε για να μείνουν στα σχολεία μας».
Ατμόσφαιρα αυταρχισμού και καταστολής
Αντί για διάλογο, η τουρκική κυβέρνηση επέλεξε τον δρόμο της καταστολής. Σε αρκετά λύκεια επενέβη η αστυνομία, έγιναν συλλήψεις εκπαιδευτικών, ενώ οι μαθητές απειλούνται με αποβολές και πειθαρχικά μέτρα. Ο Υπουργός Παιδείας Yusuf Tekin χαρακτήρισε τις κινητοποιήσεις «υποκινούμενες και με πολιτικά κίνητρα», επιδιώκοντας να απονομιμοποιήσει τις μαζικές διαμαρτυρίες.
Εκπαίδευση υπό αναδιάρθρωση
Τα «project schools» ιδρύθηκαν το 2014 με σκοπό να λειτουργούν ως σχολεία αριστείας. Διαθέτουν υψηλή τεχνολογική υποδομή και ειδικά προγράμματα σε συνεργασία με πανεπιστήμια. Ωστόσο, η ελαστική εργασιακή σχέση των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε αυτά επιτρέπει στο Υπουργείο Παιδείας να προχωρά σε προσλήψεις και απομακρύνσεις χωρίς τα προβλεπόμενα νομικά και διοικητικά πλαίσια.
Η μαζική απομάκρυνση των καθηγητών φαίνεται να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναδιάρθρωσης της τουρκικής εκπαίδευσης: εντατικοποίηση, αξιολόγηση, περικοπές και ιδιωτικοποίηση, με το ανθρώπινο δυναμικό σε ρόλο ευάλωτου εκτελεστή μεταρρυθμίσεων.
Η νέα γενιά αντιστέκεται
Παρά τον αυταρχισμό, οι μαθητές δεν σιωπούν. Η νέα γενιά της Τουρκίας δίνει το δικό της παράδειγμα πολιτικής αφύπνισης και δημοκρατικής συμμετοχής. Όπως λένε οι ίδιοι, «αυτή η ατμόσφαιρα μας θύμισε ότι μπορούμε κι εμείς να δείξουμε την αντίδρασή μας». Με το μήνυμα «ποτέ δεν θα περπατήσετε μόνοι», οι μαθητές υπόσχονται να στηρίξουν τους εκπαιδευτικούς τους μέχρι τέλους. Πότε και Πώς Αλλάζει το Μισθολογικό Κλιμάκιο (Μ.Κ) των Εκπαιδευτικών
Πηγή: selidodeiktis.edu.gr
