o daskalos pou afine ta paidia n E-WALL

Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ | Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται \ Πρόταση Ταινίας!

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ


Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται» (2006) του Daniel Losset.

Το σενάριο της ταινίας στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου γάλλου παιδαγωγού και μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ (Celestin Freinet 1896-1966).
Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ στοχεύει στη δημιουργία ενός άλλου σχολείου όπου κάθε παιδί αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, όπου η παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα κι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συνίσταται κυρίως στο να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν μόνα τους το δρόμο της γνώσης.
Ο Σελεστέν Φρενέ, πρώτος αυτός, επεδίωξε να εισάγει τις νέες τεχνολογίες της εποχής στην εκπαίδευση: τυπογραφία, ραδιόφωνο, κινηματογράφο. Είναι πιο γνωστός ως ο πρώτος που έβαλε το τυπογραφείο στην τάξη και καθιέρωσε την διασχολική αλληλογραφία.
Λιγότερο γνωστό είναι ότι πρώτος αυτός έβαλε τον κινηματογράφο στο σχολείο το 1926!
Ήταν φυσικό οι πρωτοποριακές του μέθοδοι να μην είναι αρεστές στο κατεστημένο, γι αυτό κυνηγήθηκε ανελέητα.
Πάλεψε μέσα από αντίξοες συνθήκες και στο τέλος υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη δημόσια εκπαίδευση για να συνεχίσει πιο ελεύθερος το παιδαγωγικό του έργο. Αλλά πια δεν ήταν μόνος.
Στη βάση των ιδεών του δημιουργήθηκε ένα μεγάλο διεθνές παιδαγωγικό κίνημα που είναι ακόμα ζωντανό.
Έννοιες της παιδαγωγικής του Φρενέ
· Η παιδαγωγική της εργασίας (pédagogie du travail): οι μαθητές ενθαρρύνονται να μάθουν κατασκευάζοντας προϊόντα ή προσφέροντας υπηρεσίες.
· Η μάθηση που βασίζεται στην δοκιμή και στο λάθος (tâtonnement expérimental).
· Συνεργατική μάθηση(travail coopératif) : οι μαθητές συνεργάζονται στην διαδικασία της παραγωγής.
· Κέντρα ενδιαφέροντος (complexe d’intérêt) : τα ενδιαφέροντα των παιδιών και η φυσική τους περιέργεια είναι τα σημεία εκκίνησης για μία διαδικασία μάθησης.
· Η μέθοδος του περιβάλλοντος (méthode naturelle): αυθεντική μάθηση με την χρήση των πραγματικών εμπειριών των παιδιών.
· Δημοκρατία : Όταν τα παιδιά διοικούν δημοκρατικά, μαθαίνουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την εργασία τους και για ολόκληρη την κοινότητα .
Το 1964, ο Φρενέ συνέταξε τις παιδαγωγικές σταθερές και πρότεινε αυτές τις σταθερές ώστε οι εκπαιδευτικοί να μπορούν να αξιολογούν τις πρακτικές τους στην τάξη σε σχέση με τις βασικές σταθερές του Φρενέ και να εκτιμήσουν την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν. Πρόκειται για μια νέα σειρά ακαδημαϊκών αξιών πάνω στις οποίες θα θέλαμε να δουλέψουμε ώστε να καθιερώσουμε, χωρίς καμιά προκατάληψη, την ανησυχία μας για την αναζήτηση της αλήθειας υπό το πρίσμα της εμπειρίας και της κοινής λογικής. Με βάση αυτές τις αρχές, τις οποίες εμείς θεωρούμε αμετάβλητες και κατά συνέπεια ανυπέρβλητες και σίγουρες, θα θέλαμε να πετύχουμε ένα είδος παιδαγωγικού κώδικα”. Ο Κώδικας αυτός διαθέτει αρκετά χρωματιστά φώτα ώστε να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να κρίνουν την ψυχολογική και παιδαγωγική τους κατάσταση ως εκπαιδευτικοί :
· Πράσινο φως: για τις πρακτικές που συμμορφώνονται με αυτές τις σταθερές, με τις οποίες οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ασχολούνται χωρίς ανησυχία επειδή είναι σίγουροι για την επιτυχία.
· Κόκκινο φως: για τις πρακτικές που δεν συμμορφώνονται με αυτές τις σταθερές και οι οποίες συνεπώς πρέπει να απαγορεύονται το συντομότερο δυνατό.
· Πορτοκαλί φως: για τις πρακτικές που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι επωφελείς αλλά μπορεί να θεωρούνται και επικίνδυνες και κάποιος πρέπει να προχωρήσει με προσοχή, με την ελπίδα να τις προσπεράσει σύντομα.
Οι σταθερές που αναφέρονται παρακάτω αποτελούν μόνο ένα μέρος, ένα είδος περίληψης του παιδαγωγικού έργου του Φρενέ.
1. Το παιδί έχει την ίδια φύση με εμάς [τους ενήλικες].
2. Το να είσαι μεγαλύτερος σε ηλικία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είσαι και ανώτερος από τους άλλους.
3. Η ακαδημαϊκή συμπεριφορά ενός παιδιού είναι συνάρτηση της παιδείας, της υγείας και της φυσιολογικής κατάστασής του.
4. Σε κανέναν – ούτε στο παιδί ούτε στον ενήλικα – δεν αρέσει να διοικείται από την εξουσία.
5. Σε κανέναν δεν αρέσει να ευθυγραμμίζεται επειδή το να ευθυγραμμίζεται κάποιος σημαίνει ότι υπακούει παθητικά σε μια εξωτερική εξουσία.
6. Σε κανέναν δεν αρέσει να τον αναγκάζουν να κάνει κάποια δουλειά, ακόμα και αν αυτή η δουλειά δεν τον ενοχλεί ιδιαίτερα.
7. Όλοι θέλουν να επιλέξουν το επάγγελμα που θα ασκήσουν, ακόμα και αν η επιλογή τους δεν είναι συμφέρουσα.
8. Σε κανέναν δεν αρέσει να μετακινείται άσκοπα, να ενεργεί σαν ρομπότ, δηλαδή να κάνει πράξεις και να λυγίζει σε σκέψεις, οι οποίες προβλέπουν την χρήση μηχανισμών στις οποίες ο μαθητής δεν συμμετέχει.
9. Εμείς [οι δάσκαλοι] πρέπει να παρακινούμε τους μαθητές προς την εργασία.
10. Δεν υφίσταται πλέον σχολαστικισμός.
1. Όλοι θέλουν να πετύχουν. Η αποτυχία είναι ανασταλτική και καταστροφική για την πρόοδο και τον ενθουσιασμό.
2. Δεν πρόκειται για παιχνίδια που θεωρούνται φυσιολογικά για το παιδί αλλά για δουλειά.
11. Η φυσιολογική πορεία της απόκτησης της γνώσης δεν είναι η παρατήρηση, η εξήγηση και η επίδειξη – η βασική διαδικασία του σχολείου – αλλά η πειραματική δοκιμή και το σφάλμα, μια φυσική και καθολική διαδικασία.
12. Η απομνημόνευση, με την οποία ασχολείται το σχολείο στις περισσότερες περιπτώσεις, εφαρμόζεται και θεωρείται πολύτιμη όταν πραγματοποιείται προς όφελος της ζωής.
13. Η απόκτηση της γνώσης δεν λαμβάνει χώρα, όπως πιστεύεται μερικές φορές, με την μελέτη των κανόνων και των νόμων αλλά με την εμπειρία. Το να μελετήσουμε τους κανόνες και τους νόμους στην γλώσσα, στην τέχνη, στα μαθηματικά και στην επιστήμη είναι το ίδιο με το να τοποθετήσουμε ένα καρότσι μπροστά σε ένα άλογο.
14. Η νοημοσύνη δεν είναι, όπως διδάσκει ο σχολαστικισμός, μια συγκεκριμένη σχολή που λειτουργεί ως κλειστό κύκλωμα, ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα ζωτικά στοιχεία του ατόμου.
15. Το σχολείο καλλιεργεί μόνο μια αφηρημένη μορφή νοημοσύνης, η οποία λειτουργεί έξω από την ζωντανή πραγματικότητα, μέσω των λέξεων και των ιδεών που εμφυτεύονται μέσω της απομνημόνευσης.
16. Στο παιδί δεν αρέσει να ακούει ένα μάθημα με την μορφή της παπαγαλίας.
17. Το παιδί δεν κουράζεται όταν κάνει εργασίες που ευθυγραμμίζονται με την ζωή του, έργο που θεωρείται λειτουργικό για το ίδιο το παιδί.
18. Σε κανέναν, ούτε στο παιδί ούτε στον ενήλικα, δεν αρέσει ο έλεγχος και η τιμωρία, τα οποία θεωρούνται πάντοτε μια επίθεση απέναντι στην αξιοπρέπειά τους, ειδικά όταν ασκούνται δημοσίως.
19. Η βαθμολογία και η κατάταξη των μαθητών αποτελούν ένα λάθος.
20. Μιλήστε όσο το δυνατόν λιγότερο.
21. Στο παιδί δεν αρέσει να εργάζεται όπως το κοπάδι, όπου το άτομο πρέπει να εργάζεται μηχανικά σαν ρομπότ. Αγαπά την ατομική ή την ομαδική εργασία στα πλαίσια μιας κοινότητας συνεργασίας.
22. Η τάξη και η πειθαρχία είναι απαραίτητα στην τάξη.
23. Η σχολική τιμωρία αποτελεί ένα λάθος. Είναι ταπεινωτικές για όλους και ποτέ δεν επιτυγχάνουν τον επιθυμητό στόχο. Στην καλύτερη περίπτωση, αποτελούν την έσχατη λύση.
24. Η ζωή του νέου σχολείου προϋποθέτει την συνεργασία μεταξύ των σχολείων, δηλαδή τη διαχείριση από τους χρήστες της, συμπεριλαμβανομένου του εκπαιδευτή, την διαχείριση της σχολικής ζωής και την διαχείριση της σχολικής εργασίας.
25. Η πολυκοσμία στην τάξη αποτελεί πάντα ένα παιδαγωγικό λάθος.
26. Ο σχεδιασμός των μεγάλων σχολικών συγκροτημάτων έχει ως αποτέλεσμα την ανωνυμία των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Συνεπώς αποτελεί σφάλμα και εμπόδιο.
27. Η δημοκρατία του αύριο προετοιμάζεται από την δημοκρατία στο σχολείο. Ένα αυταρχικό καθεστώς στο σχολείο δεν μπορεί να διαμορφώνει δημοκρατικούς πολίτες.
28. Κάθε άνθρωπος μπορεί να εκπαιδεύσει μόνο με αξιοπρέπεια. Το να σέβεσαι τους μαθητές, οι οποίοι πρέπει να σέβονται τους δασκάλους τους, είναι μια από τις πρώτες προϋποθέσεις για την σωστή λειτουργία του σχολείου.
29. Η αντίθεση απέναντι στην παιδαγωγική αντίδραση είναι επίσης μια σταθερά την οποία πρέπει να υπολογίζουμε, εκτός αν είμαστε σε θέση να αποφύγουμε ή να διορθώσουμε τον εαυτό μας.
30. Υπάρχει μια σταθερά που δικαιολογεί τις προσπάθειες και τα λάθη μας και πιστοποιεί τις πράξεις μας : είναι η αισιόδοξη ελπίδα απέναντι στην ζωή.

Περί πινάκων / Τι πρέπει να γνωρίζουμε για Προσωρινούς – Οριστικούς & Εκκαθαρισμένους Πίνακες

Δημοφιλή!!  Δράσεις Ενεργού Πολίτη: Ένας Ολοκληρωμένος Οδηγός για Εκπαιδευτικούς
Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΠΟΥ ΑΦΗΝΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΙ

 

Γιώργος Τασίκας, προϊστάμενος 12ου Νηπ. Αχαρνών
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το e-wall.net στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή.
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.
Avatar photo

ΤΖΑΤΖΟΣ ΧΡ.

Εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με πτυχίο από το δημόσιο Πανεπιστήμιο Κύπρου και με δύο μεταπτυχιακά: ένα στην Εκπαιδευτική Τεχνολογία από το Π.Κ και ένα στην Οργάνωση και Διοίκηση Σχολικών Μονάδων από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Εξειδίκευση στον τομέα των τηλεπικοινωνιών & δικτύων (πτυχίο μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Μοναδικά "δεσμά" τα κιτρινόμαυρα!!

Κύλιση προς τα επάνω