Πρωτάκια υπό εξαφάνιση: Η υπογεννητικότητα αλλάζει το σχολικό τοπίο
Το φαινόμενο της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα δεν είναι πλέον απλώς μια ανησυχητική στατιστική. Είναι η σιωπή στα άδεια θρανία, τα σχολεία που αδειάζουν στην περιφέρεια και τα κλειστά κτίρια που θυμίζουν πως οι γενιές λιγοστεύουν.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών και της ΕΛΣΤΑΤ, οι εγγραφές μαθητών στην Α’ Δημοτικού έχουν σημειώσει εντυπωσιακή πτώση τα τελευταία 15 χρόνια. Από τις περίπου 120.000 εγγραφές το 2010, σήμερα ο αριθμός έχει μειωθεί σε κάτω από 75.000, σημειώνοντας πτώση άνω του 37%.
Πιο συγκεκριμένα, το 2010 στα ελληνικά σχολεία ξεκίνησαν την Α’ Δημοτικού 100.000 παιδιά ελληνικής ιθαγένειας και 15.000 αλλοδαπής. Για το 2025, οι εκτιμήσεις δείχνουν μόλις 60.000 παιδιά με ελληνική ιθαγένεια και 9.000 αλλοδαπής, αποτυπώνοντας μια συνολική μείωση σχεδόν 40%.
Ένα παιδί ανά δύο θανάτους
Το δημογραφικό σοκ επιβεβαιώνεται και από τον θλιβερό συσχετισμό γεννήσεων και θανάτων. Όπως σημειώνει ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών κ. Αθανάσιος Μπαλέρμπας, για κάθε παιδί που γεννιέται σήμερα, αντιστοιχούν δύο θάνατοι. Από το 2018 και μετά, οι γεννήσεις παραμένουν σταθερά κάτω από τις 80.000 ετησίως, ενώ οι θάνατοι το 2021 έφτασαν τους 146.000.
Η ανατροπή αυτή έχει άμεσες συνέπειες στην εκπαίδευση: σχολεία στην περιφέρεια κλείνουν ή λειτουργούν με ελάχιστους μαθητές, ενώ οι διευθυντές εκπέμπουν SOS, σημειώνοντας και την παράλληλη αύξηση παιδιών με ειδικές ανάγκες.
Το επερχόμενο σοκ στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Η μείωση του μαθητικού πληθυσμού δεν αφορά μόνο την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Τα δύσκολα έχουν ήδη ξεκινήσει για το Γυμνάσιο και σύντομα για το Λύκειο.
Με βάση τα στοιχεία γεννήσεων της ΕΛΣΤΑΤ:
- Το 2023-2024 στο Γυμνάσιο εισήλθαν παιδιά γεννημένα το 2011, ενώ αποφοίτησαν παιδιά γεννημένα το 2008. Το αποτέλεσμα ήταν μείωση 11.874 μαθητών.
- Το 2024-2025, με είσοδο παιδιών γεννημένων το 2012, η μείωση φτάνει τις 17.562 μαθητές.
- Το 2025-2026, η μείωση εκτιμάται στις 20.632.
- Το 2026-2027, το Γυμνάσιο θα χάσει άλλους 14.279 μαθητές.
Συνολικά, μέσα σε τέσσερα χρόνια, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα αριθμεί 64.347 λιγότερους μαθητές σε σχέση με το 2022-2023.
Η δραστική μείωση του μαθητικού πληθυσμού προκαλεί ανησυχία, αλλά και… πολιτικούς σχεδιασμούς. Το Υπουργείο Παιδείας βλέπει στη δημογραφική κάμψη μια “χρυσή ευκαιρία” για αναδιάρθρωση: συγχωνεύσεις σχολείων, κατάργηση τμημάτων και προώθηση μεγάλων τάξεων με 25 ή και 30 μαθητές.
Ήδη από το σχολικό έτος 2024-2025, οι μαζικές συμπτύξεις τμημάτων έφεραν αναστάτωση, δημιουργώντας εμπόδια στην ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Παράλληλα, οι νέες ρυθμίσεις για εγγραφές νηπίων και μαθητών δείχνουν πως το Υπουργείο επιδιώκει τη συγκρότηση πολυπληθών τμημάτων, υποβαθμίζοντας τη δημόσια εκπαίδευση.
Το μήνυμα πίσω από τους αριθμούς
Η υπογεννητικότητα δεν μετριέται μόνο σε στατιστικά μεγέθη. Είναι το άδειο σχολείο στο χωριό, οι κλειστές αίθουσες, οι λιγοστές παιδικές φωνές. Αν δεν υπάρξουν άμεσα και ουσιαστικά μέτρα στήριξης της οικογένειας και της γονιμότητας, το φαινόμενο θα ενταθεί, επηρεάζοντας ανεπανόρθωτα το μέλλον της κοινωνίας και της Παιδείας μας.
Δείτε σχετικό ρεπορτάζ: 45.000 λιγότερα πρωτάκια σε σχέση με το 2010
Αναλυτικά οι Νέοι Καθαροί Μισθοί για Όλες τις Κατηγορίες Εκπαιδευτικών
