Εφάπαξ: Προϋποθέσεις Χορήγησης – Πότε & τα Ποσά για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα!
Δικαίωμα εφάπαξ βοηθήματος έχουν οι ασφαλισμένοι του Τομέα, παλαιοί και νέοι, εφόσον έτυχαν κύριας σύνταξης γήρατος ή οριστικής αναπηρίας από οποιονδήποτε φορέα και πληρούν τις εξής προϋποθέσεις κατά περίπτωση
Η υπαγωγή στην ασφάλιση είναι υποχρεωτική και από τους 35 φορείς που ενσωματώθηκαν στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ και τα ΝΠΙΔ εκ μετατροπής του ν. 3029/2002, καλύπτεται, το σύνολο των μισθωτών του δημοσίου τομέα (δημόσιοι υπάλληλοι, υπάλληλοι ΝΠΔΔ, κ.ά.), των υπαλλήλων επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΟΣΕ, ΟΤΕ) και ένα μικρό ποσοστό των μισθωτών ιδιωτικού τομέα (ξενοδοχοϋπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, υπάλληλοι εταιρειών τσιμέντων, λιπασμάτων, κ.ά.) και των αυτοτελώς απασχολούμενων (υγειονομικοί, δικηγόροι, μηχανικοί, κ.ά.).
Τα νέα εφάπαξ θα πρέπει να έχουν εκδοθεί σε έξι μήνες από την υποβολή της σχετικής αίτησης
Προϋποθέσεις καταβολής
Η εφάπαξ παροχή απονέμεται από τον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ, εφόσον ο ασφαλισμένος έλαβε κύρια σύνταξη λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας.
Για το ποιοι καθίστανται δικαιούχοι της εφάπαξ παροχής θανόντα ασφαλισμένου εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις των παραγράφων 3.β και 3.γ του άρθρου 35 του ν. 4387/2016 όπως ισχύει (άρθρο 35 του ν. 4387/2016 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 31 του ν. 4670/2020).
Τρόπος Υπολογισμού
Η εφάπαξ παροχή αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:
α) το τμήμα που αντιστοιχεί για τα έτη ασφάλισης μέχρι την 31.12.2013
β) το τμήμα που αντιστοιχεί για τα έτη ασφάλισης από την 1.1.2014 και εφεξής το οποίο υπολογίζεται με βάση το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (άρθρο 35 του ν.4387/2016 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 31 του ν. 4670/2020).
Σύμφωνα με την ΕΡΤ το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να καταβληθούν σε δικαιούχους πέντε χιλιάδες εφάπαξ, κυρίως του Δημοσίου, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του ΕΦΚΑ.
Το μέσο κόστος ανά δικαιούχο ανέρχεται στα 13.285 ευρώ. Όπως ο νόμος ορίζει πλέον, τα νέα εφάπαξ θα πρέπει να έχουν εκδοθεί σε έξι μήνες από την υποβολή της σχετικής αίτησης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα ισχύοντα (Ν. 4921/2022), η προθεσμία για την έκδοση επικουρικής σύνταξης είναι πλέον 3 μήνες και η οποία ξεκινάει με την έκδοση της κύριας σύνταξης. Επίσης, για την χορήγηση εφάπαξ η προθεσμία είναι έξι μήνες από την ημερομηνία υποβολής του σχετικού αιτήματος.
Ειδικά για το Δημόσιο, το κλειδί για να υπολογίζεται το εφάπαξ μαζί με την οριστική σύνταξη βρίσκεται στην ηλεκτρονική απεικόνιση της υπαλληλικής πορείας των ασφαλισμένων μέσω του «ηλεκτρονικού ΔΑΥΚ» (Δελτίο Απεικόνισης Υπηρεσιακής Κατάστασης) που άρχισε να εφαρμόζεται στις συντάξεις του ΕΦΚΑ-Δημοσίου.
Ήδη για το 70% των αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στο Δημόσιο με χρόνο ασφάλισης σε ένα Ταμείο, οι συνταξιούχοι πληρώνονται το εφάπαξ πριν κλείσουν δύο μήνες από την πληρωμή της οριστικής τους σύνταξης.
Το εφάπαξ υπολογίζεται με διπλό τρόπο για όσους βγουν στη σύνταξη μέσα στο 2023. Ειδικότερα ένας υπάλληλος που το τρέχον έτος κλείνει 36 χρόνια εργασίας θα λάβει εφάπαξ για τα 28 χρόνια με βάση τον παλιό τρόπο υπολογισμού και για τα υπόλοιπα 8 χρόνια, από το 2014 και μετά θα έχει άτοκη επιστροφή εισφορών.
Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1ης Ιανουαρίου 2014 και μετά, καθώς με τον νόμο 4387/2016, οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και εντεύθεν στα ταμεία Πρόνοιας του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.
Με την αλλαγή του υπολογισμού, ένας υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2023 με 36 έτη θα πάρει δύο τμήματα εφάπαξ, το πρώτο τμήμα του εφάπαξ θα είναι για τα έτη ως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης ως το 2013 και το δεύτερο τμήμα θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 ως το 2022, χωρίς τόκο.
Το μέσο εφάπαξ που καταβάλλουν όλα τα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου είναι 22.942 ευρώ, ενώ 15.881 ευρώ είναι το μέσο εφάπαξ για όλα τα Ταμεία Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα.
Το μέσο εφάπαξ που κατέβαλαν τα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου το 2022 διαμορφώνεται:
Στα 22.819 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους υπουργείων και κεντρικών υπηρεσιών (ΤΠΔΥ).
Στα 22.505 ευρώ για τους υπαλλήλους των Νομικών Προσώπων (Οργανισμοί υπουργείων κ.ά.).
Στα 21.248 ευρώ για τους υπαλλήλους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Στα 23.405 ευρώ για τους υπαλλήλους του ΙΚΑ.
Αντίστοιχα στα Ταμεία Πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα το μέσο εφάπαξ με βάση τις πληρωμές 2022 διαμορφώνεται:
Στα 15.799 ευρώ για τους συνταξιούχους ξενοδοχοϋπαλλήλους (ΤΑΞΥ).
Στα 16.066 ευρώ για τους συνταξιούχους από τις βιομηχανίες μετάλλου.
Στα 15.679 ευρώ για τους συνταξιούχους υπαλλήλους του ΟΛΠ.
Στα 16.249 ευρώ για τους συνταξιούχους εμποροϋπαλλήλους (ΤΠΥΕΚ).
Στα 15.614 ευρώ για τους συνταξιούχους της ΔΕΗ.
Στα 16.358 ευρώ για τους συνταξιούχους του ΤΣΜΕΔΕ.
Στα 15.845 ευρώ για τους συνταξιούχους αξιωματικούς του Εμπορικού Ναυτικού (ΤΠΑΕΝ) και στις 15.226 ευρώ για τους συνταξιούχους από τα κατώτερα πληρώματα (ΤΠΚΠΕΝ).
