Η υπερφόρτωση του σχολείου με αποσπασματικές δράσεις και προγράμματα αποδυναμώνει την ουσία της εκπαίδευσης και μετατρέπει τους εκπαιδευτικούς σε διαχειριστές γραφειοκρατίας.
Όταν το σχολείο καταντά δοχείο Προγραμμάτων και Δράσεων
Η πραγματικότητα αναδεικνύει ένα σοβαρό και διαρκώς επιδεινούμενο πρόβλημα: το σχολείο έχει μετατραπεί σε ένα δοχείο Προγραμμάτων και Δράσεων. Κάθε τόσο ανακοινώνονται νέες «καινοτομίες», νέες δράσεις, νέες πρωτοβουλίες, που παρουσιάζονται ως πανάκεια για όλα τα εκπαιδευτικά ελλείμματα.
Στην πράξη όμως, το μόνο που καταφέρνουν είναι να υπερφορτώνουν το σχολικό περιβάλλον με αποσπασματικές και συχνά εφήμερες δραστηριότητες.
Το σχολείο δεν είναι –ή δεν θα έπρεπε να είναι– πεδίο δοκιμών επικοινωνιακών πολιτικών. Ο ρόλος του είναι να καλλιεργεί γνώσεις, δεξιότητες και αξίες. Αντί γι’ αυτό, οι μαθητές συχνά γίνονται δέκτες ενός κατακερματισμένου μωσαϊκού εμπειριών που σπάνια έχουν συνέχεια ή ουσιαστικό βάθος. Το αποτέλεσμα; Μια εκπαίδευση που χάνει τη συνοχή της και έναν παιδαγωγικό προσανατολισμό που θολώνει.
Οι εκπαιδευτικοί, από την άλλη πλευρά, αντί να επικεντρώνονται στο λειτούργημά τους, μετατρέπονται σε διαχειριστές προγραμμάτων και δράσεων. Συμπληρώνουν φόρμες, αναφορές, στήνουν παρουσιάσεις, κυνηγούν προθεσμίες. Έτσι, η ενέργεια και η δημιουργικότητά τους σπαταλώνται στη γραφειοκρατία, ενώ η ουσία του έργου τους –η διδασκαλία και η σχέση με τους μαθητές– μπαίνει σε δεύτερη μοίρα.
Το σχολείο χρειάζεται στρατηγική, προτεραιότητες και συνέπεια. Δεν χρειάζεται να λειτουργεί ως αποθήκη κάθε νέας ιδέας που γεννιέται στα γραφεία των επιτελείων.
Αν αυτό δεν αλλάξει, το σχολείο θα χάσει οριστικά τον παιδευτικό του ρόλο και θα εκφυλιστεί σε μια άθροιση δράσεων και προγραμμάτων χωρίς ψυχή, χωρίς στόχο, χωρίς ουσία.
Χρειάζεται επειγόντως αναστροφή πορείας:
σαφής ιεράρχηση στόχων,
επιλογή ουσιαστικών προγραμμάτων,
αποδέσμευση των εκπαιδευτικών από περιττή γραφειοκρατία,
και κυρίως επαναφορά του σχολείου στον αυθεντικό του ρόλο: να προσφέρει ΠΑΙΔΕΙΑ.
Τηλέμαχος Κουντούρης
Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διευθυντών/ντριών Σχολικών Μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης