Λειτουργικός Αναλφαβητισμός – Η Έκθεση της ΑΔΙΠΠΔΕ: Προτάσεις για την Αντιμετώπιση του Λειτουργικού Αναλφαβητισμού στην Ελλάδα
Η ετήσια έκθεση της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) για το 2024 αποκαλύπτει ανησυχητικά ποσοστά λειτουργικού αναλφαβητισμού στους μαθητές της Ελλάδας. Ένα στα πέντε παιδιά που ολοκληρώνουν τη Γ΄ Γυμνασίου δυσκολεύεται σοβαρά στην κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου, με αντίστοιχα προβλήματα να παρατηρούνται και στα Μαθηματικά.
Η έκθεση αποδίδει τα προβλήματα στις πρώτες τάξεις της εκπαίδευσης, τονίζοντας την ανάγκη για έγκαιρη παρέμβαση από το Νηπιαγωγείο. Προτείνεται η αύξηση του ηλικιακού ορίου εγγραφής στην Α΄ Δημοτικού στα έξι χρόνια και η εφαρμογή ενδιάμεσων υποστηρικτικών προγραμμάτων για παιδιά με χαμηλή σχολική ετοιμότητα. Παράλληλα, αναδεικνύεται η σημασία συστηματικών επιμορφώσεων των εκπαιδευτικών και καλύτερου εκπαιδευτικού υλικού.
Ετήσια Έκθεση του Παρατηρητηρίου Γραφειοκρατίας για το έτος 2023
Κύρια προβλήματα και προτάσεις:
- Έλλειψη σχολικής ετοιμότητας:
- Πολλοί μαθητές ξεκινούν την Α’ Δημοτικού χωρίς επαρκή γλωσσική, μαθησιακή και κοινωνική ετοιμότητα.
- Προτείνεται αύξηση του ηλικιακού ορίου εγγραφής στα έξι έτη και ενίσχυση της συνεργασίας νηπιαγωγών, σχολικών ψυχολόγων και επιτροπών για την αξιολόγηση της ετοιμότητας.
- Αδυναμία στις βασικές δεξιότητες:
- Τα προβλήματα γλώσσας και μαθηματικών ξεκινούν από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού και εντείνονται μέχρι τη Γ’ Γυμνασίου.
- Τονίζεται η ανάγκη έγκαιρης παρέμβασης μέσω εναλλακτικών διδακτικών μεθόδων, ενισχυτικής διδασκαλίας και προσαρμοσμένων προγραμμάτων.
- Κειμενοκεντρική προσέγγιση:
- Αν και υιοθετήθηκε στα νέα προγράμματα σπουδών, εφαρμόστηκε επιφανειακά λόγω έλλειψης κατάλληλου επιμορφωτικού υλικού και συστηματικής εκπαίδευσης των δασκάλων.
- Επικρίνεται η απουσία εστιασμένων δράσεων για την υποστήριξη της κειμενοκεντρικής μεθόδου, που αποτελεί κλειδί για την κατανόηση κειμένων και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης.
- Αναβάθμιση του ρόλου των εκπαιδευτικών:
- Ζητείται ενεργή εμπλοκή των νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών στη διαδικασία πρόληψης και διαχείρισης μαθησιακών δυσκολιών, υπό συντονισμό των αρμόδιων στελεχών εκπαίδευσης.
- Ενίσχυση διοικητικής υποστήριξης:
- Η σύσταση Περιφερειακών Εποπτών Ποιότητας αναμένεται να βοηθήσει στην οργάνωση πιο στοχευμένων παρεμβάσεων.
Επιπτώσεις και ευρύτερος προβληματισμός: Η κατανόηση του γραπτού λόγου αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα. Οι αδυναμίες σε αυτόν τον τομέα επηρεάζουν όχι μόνο τις επιδόσεις αλλά και την κοινωνική και επαγγελματική ενσωμάτωση των μαθητών. Επομένως, οι επισημάνσεις της ΑΔΙΠΠΔΕ υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για συστηματική αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Προτείνονται συντονισμένες δράσεις σε όλα τα επίπεδα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι κανένα παιδί δεν θα παραμένει στο περιθώριο λόγω μαθησιακών ελλείψεων.
