Εθισμός στο Διαδίκτυο: Οι Πολιτικές Ευθύνες – Στο απυρόβλητο ο «αλγόριθμος» που τον δημιουργεί, στον κάλαθο των αχρήστων οι διεκδικήσεις γονέων και εκπαιδευτικών
Στο απυρόβλητο ο «αλγόριθμος» που τον δημιουργεί, στον κάλαθο των αχρήστων οι διεκδικήσεις γονέων και εκπαιδευτικών από την κυβέρνηση..
Το πρόβλημα του εθισμού στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που πλήττει όχι μόνο μαθητές αλλά και ενήλικες. Η φύση των πλατφορμών αυτών, σχεδιασμένων να αιχμαλωτίζουν την προσοχή των χρηστών μέσω εξατομικευμένου περιεχομένου, δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για την ψυχοκοινωνική ισορροπία.
Η Αντιμετώπιση του Προβλήματος από την Κυβέρνηση
Η πρόσφατη κυβερνητική εκδήλωση για την Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο παρουσίασε μέτρα που επικεντρώνονται στην ενημέρωση γονέων και στη χρήση εργαλείων όπως το kids.wallet και το parco.gov.gr. Ωστόσο, αυτά τα μέτρα κρίνονται ανεπαρκή, καθώς δεν θίγουν τις βαθύτερες αιτίες του φαινομένου ούτε καλύπτουν τις ανάγκες της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Κριτική στις Κυβερνητικές Πολιτικές
Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης εστιάζουν κυρίως σε ατομικές ευθύνες, παραβλέποντας το ρόλο του συστήματος στην αναπαραγωγή των προβλημάτων. Η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης για την πρόσληψη ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία, καθώς και η απουσία ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρόληψης, αναδεικνύουν την περιορισμένη βούληση για ουσιαστική παρέμβαση.
Πιο Πλατιά Ζητήματα
Το ζήτημα του εθισμού συνδέεται άμεσα με τη γενικότερη υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου και την έλλειψη δημιουργικών διεξόδων, όπως ο αθλητισμός και ο πολιτισμός. Ταυτόχρονα, το σύστημα αναπαράγει πρότυπα ατομικισμού, ανταγωνισμού και βίας, τα οποία βρίσκουν αντανάκλαση και στο περιεχόμενο των social media.
Προτάσεις για Ριζικές Λύσεις
Η ουσιαστική αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί:
- Δημόσια και δωρεάν παιδεία που να προάγει την κριτική σκέψη και την κοινωνική αλληλεπίδραση.
- Ενίσχυση της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης με μόνιμο προσωπικό στα σχολεία.
- Προγράμματα πρόληψης που να εστιάζουν στις αιτίες του εθισμού και στην εκπαίδευση των μαθητών για τη χρήση της τεχνολογίας.
- Ρύθμιση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να περιοριστεί η εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων και να προαχθεί υπεύθυνη χρήση.
Ψάχνετε για εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης; Το Toolify.ai σας έχει καλυμμένους!
Εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης για Εκπαιδευτικούς
Είναι καινούριο το πρόβλημα;
Το πρόβλημα του εθισμού στο διαδίκτυο δεν προέκυψε τώρα. Ένα ψάξιμο λίγης ώρας αρκεί για να βρει κανείς δεκάδες εκδηλώσεις που έχουν διοργανωθεί από Συλλόγους Γονέων κατά τόπους με τη συμβολή επιστημόνων. Άρα, το πρόβλημα απασχολεί εδώ και καιρό. Πολύ περισσότερο που μονάδες απεξάρτησης έχουν ήδη διαμορφώσει ειδικά προγράμματα προσανατολισμένα κυρίως σε εφήβους για τον εθισμό στο διαδίκτυο, τα videogames κ.ά. Τα παραπάνω αναφέρονται γιατί το πρόβλημα δεν προέκυψε τώρα που «θυμήθηκε» η κυβέρνηση να το «αντιμετωπίσει». Λίγο πριν εκπνεύσει το 2024, η κυβέρνηση διοργάνωσε εκδήλωση για την Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο, όπου παρουσίασε τα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Σκοπίμως (;) η κυβερνητική προπαγάνδα έστρωνε το έδαφος για «σκληρά μέτρα», τα οποία απέχουν έτη φωτός από όσα ανακοίνωσε. Στην εκδήλωση υπήρχαν μία σειρά παρεμβάσεων από υπουργούς, μέλη της επιστημονικής κοινότητας κ.ά. όπου αναδείκνυαν από διάφορες πραγματικές πλευρές του εθισμού στο διαδίκτυο έως τον συνδυασμό περιστατικών της λεγόμενης «νεανικής παραβατικότητας», που γίνονται γνωστά μέσα από τη δημοσιοποίησή τους στα social media.
Μετά Χριστόν προφήτες
Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τη χρήση των social media, για μικρούς και μεγάλους, έχουν επισημανθεί εδώ και χρόνια. Για παράδειγμα, το ΚΚΕ εδώ και μία δεκαετία, παρά τους διθυράμβους για την ευρεία ατομική χρήση των social media, με διορατικότητα και τόλμη ανέδειξε ότι τα social media και το διαδίκτυο βρίσκονται στην ιδιοκτησία μεγάλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Αυτοί καθορίζουν το περιεχόμενο με βάση τους οικονομικούς, πολιτικούς και αξιακούς σκοπούς του ίδιου του συστήματος, για τη χειραγώγηση του λαού και ιδιαίτερα της νεολαίας. Μία ουσιαστική πλευρά της χειραγώγησης είναι η διαμόρφωση κριτηρίων, αξιών, προτύπων και τρόπου ζωής στα μέτρα που επιβάλλει το σύστημα. Τους προβληματισμούς που ανοιχτά έθεσε το ΚΚΕ ήρθε η ζωή να τους επιβεβαιώσει, μεταξύ άλλων και με την έκρηξη του εθισμού στα social media. Το ΚΚΕ στηρίζει και προβάλλει τις διεκδικήσεις των γονέων και των εκπαιδευτικών, αναδεικνύοντας πως μόνο στο πλαίσιο της πάλης για ανατροπή – στη δουλειά, στο σχολείο κ.α. – μπορούν να ικανοποιηθούν ολόπλευρα οι ανάγκες της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου» 4 – 5 Γενάρη 2025.