Εθνικοί Πόροι | Διορισμοί και Αναπληρωτές Εκπαιδευτικοί: Μύθοι και Πραγματικότητα της Χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ
Η Αλήθεια για τη Χρηματοδότηση των Αναπληρωτών μέσω ΕΣΠΑ και Εθνικών Πόρων
Τα παρακάτω δεδομένα έχουν αντληθεί από δημοσίευση και ανάλυση του Πατρέα στο PDE
Στη δημόσια συζήτηση γύρω από την εκπαίδευση, έχει επικρατήσει η εντύπωση ότι οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, ιδιαίτερα αυτοί που προσλαμβάνονται μέσω του ΕΣΠΑ (Ευρωπαϊκός Στρατηγικός Προσανατολισμός για την Ανάπτυξη), χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου από κοινοτικούς πόρους. Ωστόσο, τα δεδομένα αποδεικνύουν ότι η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη και οι αναπληρωτές χρηματοδοτούνται μέσα από ένα υβριδικό σχήμα κοινοτικών και εθνικών πόρων, με το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης να καλύπτεται πλέον από εθνικούς πόρους. Αυτό έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά και στις στρατηγικές χρηματοδότησης του ελληνικού κράτους.
Οι Τύποι Χρηματοδοτούμενων Πράξεων των Αναπληρωτών Εκπαιδευτικών
Οι πράξεις που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση των αναπληρωτών εκπαιδευτικών είναι τριών ειδών, σύμφωνα με το πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027:
- Πρόγραμμα “Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή” (ΠΑΔΚΣ): Εδώ η χρηματοδότηση καλύπτεται με συνδυασμό κοινοτικών και εθνικών πόρων. Πρόκειται για ένα πλαίσιο στο οποίο το σκέλος /1 αφορά τους κοινοτικούς πόρους, ενώ το σκέλος /2 ενισχύεται από πρόσθετους εθνικούς πόρους.
- Περιφερειακά Προγράμματα (ΠεΠ): Κάθε μία από τις 13 Περιφέρειες εντάσσει προϋπολογισμούς στο σκέλος /1, με το σκέλος /2 να καλύπτεται και εδώ από εθνικούς πόρους για να συμπληρωθεί η συνολική χρηματοδότηση.
- Εξ ολοκλήρου εθνικά χρηματοδοτούμενη δράση: Αυτή αφορά την κάλυψη αναπληρωτών που δεν εντάσσονται σε κανένα από τα παραπάνω προγράμματα ΕΣΠΑ. Είναι η περίπτωση της ΣΑΕ 445/2, η οποία καλύπτει αναπληρωτές που δεν μπορούν να υποστηριχθούν από κοινοτικούς πόρους και αντλείται εξ ολοκλήρου από τον εθνικό προϋπολογισμό βάσει του άρθρου 19 του Νόμου 4283/2014, το οποίο ανανεώνεται ετησίως.
Ο Μετασχηματισμός των Πιστώσεων και οι Διορισμοί Μονίμων Εκπαιδευτικών
Το 2023, μία σημαντική αλλαγή σημειώθηκε καθώς οι πιστώσεις που είχαν ενταχθεί στη ΣΑΕ 445/2 (κατηγορία 3) μετασχηματίστηκαν σε πιστώσεις για μόνιμους διορισμούς. Ωστόσο, για να συνεχιστεί αυτό το πλάνο διορισμών μόνιμου προσωπικού στα επόμενα έτη, κρίνεται αναγκαίο να μετακινηθούν ορισμένες πράξεις εξ ολοκλήρου στο σκέλος /2, δηλαδή να χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Δύο Πιθανές Οδοί προς την Κατάργηση του Σκέλους /1
Για να επιτευχθεί αυτή η μετάβαση, υπάρχουν δύο πιθανές επιλογές:
- Επιλογή α): Η χρηματοδότηση από τους κοινοτικούς πόρους (σκέλος /1) να καλυφθεί εξ ολοκλήρου από το σκέλος /2, δηλαδή αποκλειστικά από εθνικούς πόρους. Αυτή η λύση επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, όμως διατηρεί τον αριθμό των αναπληρωτών.
- Επιλογή β): Το σκέλος /2 να παραμείνει σταθερό και ο συνολικός αριθμός των αναπληρωτών να μειωθεί. Αυτό συνεπάγεται μείωση των προσλήψεων αναπληρωτών, διατηρώντας όμως την κατανομή των εθνικών πόρων αμετάβλητη.
Συμπεράσματα
Το σενάριο αυτό έρχεται να καταρρίψει την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί επιλέγονται επειδή επιβαρύνουν λιγότερο τον κρατικό προϋπολογισμό λόγω της συμμετοχής κοινοτικών πόρων. Η τάση της αυξανόμενης κάλυψης των δαπανών από εθνικούς πόρους υποδεικνύει τη συνειδητή στροφή της πολιτείας προς μια πιο αυτόνομη χρηματοδότηση, επισημαίνοντας ότι η στήριξη της εκπαίδευσης στην Ελλάδα στηρίζεται ολοένα και περισσότερο σε εθνικές βάσεις.
Οδηγός για τον νέο Αναπληρωτή και Νεοδιόριστο εκπαιδευτικό 2024
Πότε και Πώς Αλλάζει το Μισθολογικό Κλιμάκιο (Μ.Κ) των Εκπαιδευτικών