Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η παράλληλη στήριξη
Έχει περάσει ήδη πάνω από μιάμιση δεκαετία από τότε που ένα πραγματικά καινοτόμο εκπαιδευτικό έργο έκανε την εμφάνισή του στα σχολεία. Ο ν.3699/2008 έγραφε: «…από την 1.9.2010, η παράλληλη στήριξη – συνεκπαίδευση μπορεί να παρέχεται και μέσω προγραμμάτων εξειδικευμένης εκπαιδευτικής υποστήριξης για ένταξη μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». Έλεγε και κάτι ακόμα που έμελλε να ποδοπατηθεί παρόλο που ισχύει ακόμα: «το οικείο ΚΕΔΔΥ (πλέον ΚΕΔΑΣΥ)… με γραπτή γνωμάτευση καθορίζει τις ώρες παράλληλης στήριξης κατά περίπτωση».
Η «εξειδικευμένη εκπαιδευτική υποστήριξη» λοιπόν, ήταν στην αρχή μια άγνωστη φράση για πολλούς. Όταν οι πρώτοι εκπαιδευτικοί παράλληλης έφτασαν στα σχολεία προσπαθούσαν να εξηγήσουν στους συναδέλφους που βρήκαν εκεί, τι ακριβώς θα κάνουν. Υπήρχαν ακόμα και παλαιότεροι εκπαιδευτικοί που αρχικά ξενιζόταν στην ιδέα ενός 2ο εκπαιδευτικού στην τάξη τους. Όμως γρήγορα όλοι αγκάλιασαν τα «παιδιά» της παράλληλης, και από τον πρώτο μήνα αντιλήφθηκαν την τεράστια βοήθεια που προσφέρουν.
Τα «παιδιά» της παράλληλης ήταν πράγματι παιδιά, 22 ετών κατά 99%, σχεδόν όλοι μέσω πρόσληψης από τον πίνακα αναπληρωτών γενικής αγωγής που μάλιστα ακόμη τότε εξαντλούνταν ολόκληρος. Εξαιρετικοί/ες, με απίστευτο background εκπαίδευσης οι περισσότεροι/ες και όρεξη για το σχολείο. Δε μιλάμε για μια εποχή παχιών αγελάδων, αλλά για μια Ελλάδα που κατέρρεε υπό το βάρος των μνημονίων, όπου ελάχιστα πράγματα γλίτωναν από τις μαζικές περικοπές στα πάντα. Και όμως, στον τομέα της ειδικής εκπαίδευσης υπήρχε μία ελπίδα.
Τότε ήταν λοιπόν που οι τοποθετήσεις των εκπαιδευτικών γινόταν πολύ πιο νόμιμα και ορθολογικά, χωρίς να πετιέται το μπαλάκι (η ευθύνη) των περικοπών στο σύλλογο διδασκόντων κάθε σχολείου, όπως σήμερα. Κάθε εκπαιδευτικός γνώριζε το συγκεκριμένο μαθητή τον οποίο θα υποστηρίξει πριν διαβεί την πόρτα του σχολείου. Τότε υπήρχε συγκεκριμένο πρόγραμμα επιμόρφωσης των αναπληρωτών της παράλληλης και υποχρεωτικά μία μέρα κάθε μήνα με άδεια από το σχολείο και σε πρωινές ώρες παρακολουθούσαν επιμορφωτικά σεμινάρια που τους κατατόπιζαν σχετικά με το νέο έργο τους (το έλεγε εξάλλου κι ο ν.3699/2008: Οι εκπαιδευτικοί… παρακολουθούν πρόγραμμα επιμόρφωσης… θεωρείται ότι τελούν σε διατεταγμένη υπηρεσία και ο χρόνος επιμόρφωσης προσμετράται στην προϋπηρεσία τους). Φυσικά οι διαγνώσεις την εποχή εκείνη ήταν λιγότερες, όπως και οι πιστώσεις. Το σημαντικότερο ίσως ήταν ότι υπήρχε η ελπίδα ότι κάτι αλλάζει. Ότι η αντισταθμιστική εκπαίδευση στην Ελλάδα ξεκίνησε, απέκτησε ένα μεγάλο όπλο, άνοιξε την πόρτα του σχολείου σε ένα τεράστιο αριθμό μαθητών που μέχρι τότε δεν μπορούσαν στην ουσία να γίνουν μέρος των δραστηριοτήτων μια σχολικής τάξης συνομηλίκων τυπικής ανάπτυξης. Υπήρχε η ελπίδα ότι στο μέλλον το πρόγραμμα θα επεκταθεί, ώστε να μπορούν να υποστηριχθούν πραγματικά όλοι όσοι το έχουν ανάγκη.
Μόνο που τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν ακριβώς έτσι. Χρόνια μετά το πρόγραμμα επεκτάθηκε, αλλά για τις ηγεσίες διαχείρισης των εκπαιδευτικών οικονομικών και των ευφάνταστων περικοπών, επεκτάθηκε περισσότερο από όσο θα ήθελαν. Παραέγινε δημοφιλές ανάμεσα στις μαθητικές κοινότητες και στους γονείς που ανακουφίστηκαν κυριολεκτικά, βλέποντας τα παιδιά τους επιτέλους να γίνονται ισότιμοι μέτοχοι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Έγινε τόσο δημοφιλές που γέννησε απαιτήσεις, απαιτήσεις οικονομικές που δεν ήταν διατεθειμένοι να εξασφαλίσουν. Οι διαγνώσεις αυξήθηκαν (και άρχισαν να μπαίνουν στο στόχαστρο) και οι ανάγκες πια «πρέπει» να “συμμαζευτούν”, γιατί οι πιστώσεις πάντα θα υπολείπονται. Πώς συμμαζεύεται όμως η ανάγκη ενός παιδιού να ενταχθεί στην τάξη του; Με πάσης φύσεως διοικητικές παρανομίες, μπακαλίστικες τοποθετήσεις, με τη διαβόητη πια προτεραιοποίηση των κενών και γενικά με το διαμοιρασμό της φτώχειας.
Ξαφνικά μάθαμε ότι ο σύλλογος διδασκόντων πρέπει να μοιράσει με απόφαση του τις λίγες παράλληλες σε πολλούς μαθητές, ότι κάθε τμήμα δικαιούται μια παράλληλη παρόλο που όλα αυτά δεν υπάρχουν σε καμία νομοθεσία (ακόμη). Μάθαμε πως ότι και να γίνει πάλι θα μείνουν μερικοί μαθητές χωρίς υποστήριξη. Είδαμε ακόμα πιο αδιανόητες αποφάσεις, όπως να συγκεντρώνονται επίτηδες στο ίδιο τμήμα όλοι οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε πλήρη αντίθεση με τη στοιχειώδη παιδαγωγική λογική, ώστε να εξοικονομηθούν παράλληλες. Είδαμε διαγνώσεις που αντί να αναγράφουν προτεινόμενες ώρες υποστήριξης, να γράφουν ουσιαστικά “ό,τι προαιρείσθε ” ή «όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες» ή «το μέγιστο δυνατό».
Μόνο που το μέγιστο δυνατό είναι τραγικά ελάχιστο. Στην πράξη αυτό που συμβαίνει σήμερα, είναι ότι έχουμε σχολεία όπου ένας εκπαιδευτικός υποστηρίζει 3-4 ίσως και παραπάνω μαθητές, αυτό σημαίνει ότι υποστηρίζει κάθε μαθητή για περίπου 6ώρες εβδομαδιαίως, για μία ημέρα δηλαδή, αντί για πέντε τη βδομάδα. Είχαμε πριν λίγες μέρες τη Β’ φάση αναπληρωτών και είδαμε σε τεράστιες διευθύνσεις εκπαίδευσης με χιλιάδες διαγνωσμένους μαθητές να περιμένουν εκπαιδευτικό παράλληλης, να μην προσλαμβάνονται καθόλου εκπαιδευτικοί ή να μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού οι προσλήψεις. Και αν το σήμερα είναι ζοφερό.
Το αύριο προοιωνίζεται ακόμα χειρότερο. Το μόνο που ακούγεται και διαφαίνεται είναι ότι αντί να γίνουν τα αδύνατα δυνατά για να εξασφαλιστούν οι πόροι και να λειτουργήσει όπως πρέπει ο θεσμός, θα γίνει ακόμα πιο οργανωμένη εξοικονόμηση. Φήμες και σχέδια διαρρέουν για το πως θα «κοντρολαριστούν» οι διαγνώσεις, πως θα μοιραστούν ακόμα περισσότερο οι εκπαιδευτικοί, ακόμα και ότι μπορεί να γίνει “cancel” στο πρόγραμμα της παράλληλης, που σίγουρα θα βαπτιστεί καινοτομία, αλλά το μόνο καινοτόμο θα είναι ότι θα απαιτεί λιγότερα χρήματα. Χρέος λοιπόν όλου του εκπαιδευτικού κόσμου, ίσως είναι να υπερασπιστεί τη μεγάλη ελπίδα του παρελθόντος, ώστε να μη βρεθούμε οριστικά σε λίγο στο σημείο να λέμε «μια φορά και έναν καιρό ήταν η παράλληλη στήριξη».
Πηγή: selidodeiktis.edu.gr