Ασπρόπυργος: Τριάντα τρία χρόνια σε προκάτ το σχολείο των Ρομα
Η ανάγκη της εκπαίδευσης των παιδιών τους είναι πλέον συνείδηση στους Ρομα. Όμως η έννοια της εκπαίδευσης εξαντλείται στην ανάγνωση και τη γραφή.
Η γενιά της κρίσης γυρίζει την πλάτη στο Δημόσιο
Δεκαοκτώ προκάτ χαμηλοτάβανες τάξεις φιλοξενούν από το 1991 το σχολείο των Ρομα. Τριαντα τρία χρόνια μετά, κανείς δεν σκέφτεται να χτίσει ένα κανονικό σχολείο. Εξάλλου οι Τσιγγάνοι, οι γύφτοι, οι Ρομά δεν είναι «κανονικοί» για την Πολιτεία. Η υποχρεωτικότητα της 12ετούς εκπαίδευσης δεν αφορά τους Ρομα.
Ελάχιστοι φοιτούν στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Από τους τελειόφοιτους λιγότεροι από μισοί εγγράφονται στο Γυμνάσιο και ελάχιστοι το ολοκληρώνουν. Μικρός αριθμός αγοριών συνεχίζει στα ΕΠΑ.Λ. Η μοίρα των κοριτσιών είναι ο γάμος στα 14 χρόνια τους. Για ΑΕΙ, κουβέντα.
Η σχολική διαρροή στο Δημοτικό -όσων παιδιών φοιτούν- είναι μεγάλη. Στο 8% ανήλθε την περσινή χρονιά η σχολική διαρροή στο 7ο Δημοτικό Σχολείο Ασπροπύργου, μετά από γιγάντιες προσπάθειες και εξωστρεφείς δράσεις των δασκάλων. Φέτος είναι εγγεγραμμένα 400 παιδιά. Ένα πολύ μικρό ποσοστό από αυτά αφορά Ελληνοπόντιους – παιδιά τρίτης γενιάς.
Συνεχής είναι η μάχη των δασκάλων για να είναι παρόντα καθημερινά στο σχολείο. Από τα 25 παιδιά της Β’ Δημοτικού στην τάξη συμμετέχουν καθημερινά περί τα 15 και από αυτά τα 5 είναι τα «μόνιμα».
Υπερκινητικά, με δυσκολία συγκέντρωσης και παραμονής στην τάξη, με επιθετικότητα, ένταση, αναζητώντας προσχήματα για να βρίσκονται συνεχώς στο προαύλιο. Αυτό δημιουργεί δυσκολίες στη γνωστική διαδικασία. Οι γονείς δεν απαντούν στα κινητά τους, οι γονείς επικαλούνται χίλιους λόγους για την απουσία των παιδιών τους: δεν έχουν παπούτσια, δεν έχουν ρούχα, δεν έχουν τσάντες, δεν έχουν γραφική ύλη, η μεταφορά τους στο σχολείο, οι καιρικές συνθήκες, οι πλημμυρισμένες παράγκες, ο αέρας που τους χάλασε το τσαντίρι, οι συγγενείς που ήρθαν από άλλο μέρος της Ελλάδας, η ανάγκη να τους πάρουν μαζί τους για μεροκάματο.
Εκπαιδευτικό Υλικό: 31 ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ
Μεγάλο έλλειμμα οι τάξεις υποδοχής
«Το μεγάλο μας έλλειμμα είναι οι τάξεις υποδοχής. Υπάρχει μόνο μία στο σχολείο μας, ενώ χρειάζονται τουλάχιστον τρεις. Η βιωματική ανάγκη λέει πως χρειάζονται δύο δάσκαλοι σε κάθε τάξη στην Α’ και Β’ Δημοτικού γιατί τα προβλήματα της γλώσσας είναι τεράστια. Και οι μαθητές είναι περίπου 30», η επισήμανση της διευθύντριας του σχολείου Ματίνας Βαβούλη, η οποία υπηρετεί σε αυτό το σχολείο 33 χρόνια και γνωρίζει τις ανάγκες του όσο κανείς άλλος. Φέτος εντάχθηκαν 16 παιδιά στην Ε’ Δημοτικού, χωρίς να έχουν παρακολουθήσει τις προηγούμενες τάξεις. Τα κριτήρια είναι μόνο ηλικιακά, όχι γνωστικά. Δεδομένη η αποτυχία. Είτε γιατί ήρθαν οι γονείς τους στην περιοχή για πρώτη φορά είτε γιατί χώρισαν οι γονείς τους και μένουν με τους παππούδες. Άλλη κουλτούρα, πρόσθετα προβλήματα. Ευτυχώς, καθημερινά φτάνουν γεύματα στα παιδιά του σχολείου αυτού, τα οποία παίρνουν και στο σπίτι τους να τα μοιραστούν με την οικογένειά τους και με όσους έχουν ανάγκη από τροφή στον συνοικισμό. Έργο ΣΥΡΙΖΑ, υπογραφή Θεανώ Φωτίου.
Πολλές άγνωστες λέξεις για τα παιδιά που μένουν σε έναν έγκλειστο κόσμο
Δεν είναι μόνο η άγνοια της ελληνικής γλώσσας. Είναι και η άγνοια πολλών νοημάτων. Οι λέξεις δημοκρατία, δικαιοσύνη, δημαρχείο, Πολιτεία, ταχυδρομείο, αξίες είναι κενές περιεχομένου για τα Τσιγγανόπουλα. Χρειάζεται έμπνευση από την πλευρά του δασκάλου για να βρει τον τρόπο να τις διδάξει. Τα παιδιά αυτά δεν χρησιμοποιούν επίθετα στις περιγραφές τους, γι’ αυτό και οι αφηγήσεις τους είναι ολιγόλογες και προβληματικές.
Προτιμούν να απαντούν με ένα «ναι» ή ένα «όχι» και παρακολουθούν άφωνα και με μάτια ορθάνοιχτα, επιχειρώντας να μεταφράσουν τα λόγια του δασκάλου. Οι λέξεις έχουν γι’ αυτά πολλές φορές διαφορετικό περιεχόμενο. «Πήγες ποτέ στην Αθήνα;» ρωτάω τον Γιώργο και μου απαντά με χαρά «ναι», εννοώντας τα Λιόσια. «Έχετε παιδικό δωμάτιο;» ρωτάω την Μαρία και μου απαντά «βέβαια, κυρία, είμαστε εφτά αδέλφια και έχουμε δύο ολόκληρα κρεβάτια». «Θα ήθελες, Θεόφιλε, οι γονείς σου να έχουν μια σταθερή δουλειά και έναν μισθό;» ρωτώ έναν μαθητή που παρακολουθούσε σε διαδραστική οθόνη -δωρεά του Ιδρύματος Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος- το μάθημα των Γαλλικών. Και μου απαντά: «Μα έχει μισθό, κυρία», εννοώντας τα επιδόματα. «Μαρία, τι δώρο έγραψες να σου φέρει ο Άγιος Βασίλης;» ρωτάω ένα κοριτσάκι της Β’ Δημοτικού. Με κοιτά με απορία, γιατί η λέξη δώρο είναι άγνωστη. Μετά την εξήγηση μου απαντά: «Βαμμένα νύχια, κυρία, αλλά ποιος είναι αυτός ο κύριος και τι σημαίνει γράμμα;». Η λέξη ταχυδρομείο γι’ αυτούς είναι ο χώρος που καταβάλλονται τα επιδόματα, όχι ο χώρος της αλληλογραφίας.
Περιορισμένες οι εικόνες από τον έξω κόσμο
Τα σπίτια που μένουν τους φαντάζουν τέλεια. Έχουν ξυλόσομπα, κλεμμένο νερό, κάνουν μπάνιο σε αυτοσχέδιες μπανιέρες. Ε, δεν είναι και παράγκα, λένε με καμάρι. Άντε να προστεθεί καμιά πισίνα.
Είναι φανερό από τις επιθυμίες τους πως ακόμη και οι εικόνες του έξω κόσμου είναι περιορισμένες. Ότι βλέπουν στο tik tok. Δεν βλέπουν ταινίες, ούτε τηλεόραση. Τα tablet που τους έδωσαν ετεροχρονισμένα για τηλεκπαίδευση λειτουργούν με κλεμμένο Ιnternet, για να ακούνε μουσική στο youtube και να παρακολουθούν βιντεάκια στο tik tok.
* H Σταμάτα Βάβουλη είναι διευθύντρια του 7ου Δημοτικού Σχολείου Ασπροπύργου
